Door Hans Baan
Waarom een onderwaterschip in de epoxy zetten?
Simpel: om lekkage te voorkomen. Normaal trekt een houten boot na enige tijd wel dicht, maar helaas – mijn boot niet voldoende. Ik denk dat dit kwam, doordat de boot is verdroogd doordat deze te veel jaren op de kant heeft gelegen. Bij de restauratie zijn toch met de nodige zorgvuldigheid de gangen vastgezet op de spanten en waar nodig vervangen. Daarna de naden gekit om lekkage te voorkomen, maar er bleef lekkage. Wellicht werd er onvoldoende spanning (en dit is nodig om te dichten) in de huidgangen opgebouwd en kon de boot hierdoor niet voldoende dicht trekken. Daarom is het altijd van belang, als de boot (langdurig) uit het water is, deze goed op een bok plaatsen en over de gehele kielbalk te ondersteunen.
Aanpak
Eerst is de romp kaalgehaald met een brander en een krabber en vervolgens geschuurd. De epoxyverf en de antifouling blaarden al bij een matige hitte, het viel mee.
De volgende stap is de huidgangen afronden en de romp met injekteer behandelen. Waarna dan de hoek tussen de huidgangen wordt gevuld (filet) met ingedikte epoxy, zodat e.e.a. vloeiender loopt om de glasmat goed de huidgangen te laten volgen.
De romp wordt nu met epoxy ingerold en daarop wordt de glasmat aangebracht. De glasmat wordt met speciale rollers in de epoxy gerold, zodat de lucht eronder kan ontsnappen en de glasmat zich vult met de epoxy, teneinde een goede hechting te krijgen op de huidplanken.
De eindafwerking kan nu een primer zijn die goede hechting geeft op de epoxy en als ondergrond kan dienen voor de antifouling, die keuze is afhankelijk van het vaargebied.
Bovenstaande werkzaamheden aan mijn boot, zijn naar volle tevredenheid uitgevoerd in samenwerking met Rinke de Jong van Hands on deck.
Met vriendelijke groet,
Hans Baan
Noot redactie
“Doodskleedje”
Vaak wordt over het behandelen van een houten boot met een dampdicht materiaal als glasvezel/polyesther of epoxy gezegd, dat het een ‘doodskleed’ voor de boot is. Als de hechting aan het hout onder invloed van vocht onverhoopt loslaat, vaar je met een los ‘kleedje’ om je boot of – indien ook het binnenschip is behandeld – het binnengedrongen vocht kan niet meer verdampen en doet het hout rotten. Bij een houten schip dat niet is ontworpen om door epoxy of een vergelijkbare laag te worden ‘ingepakt’ is het eerder regel dan uitzondering, dat er door het ‘werken’ van het hout of onvolkomenheden bij het aanbrengen uiteindelijk toch (haar)scheurtjes in de coating komen waar water doorheen lekt. Op den duur zal dat onherroepelijk tot schade leiden.
Wat is wijsheid?
Over dit onderwerp verschillen de meningen nogal. Goed onderhoud – ook op de kleinste haarscheurtjes – kan een behandeling (langer) goed houden. Dat geldt voor alle behandelingen van een boot. Persoonlijke voorkeur, ervaring en of tevredenheid spelen ook een rol.
Verder: bespaar nooit op bescherming! Bij het werken met bovenstaande materialen is het verstandig – ook voor op de lange termijn – de hoogste voorzorgmaatregelen wat betreft beschermende kleding en gelaatsmaskers in acht te nemen. Ook voor meehelpende vrienden of familie!
Noot Bert van Baar, bootbouwschool.nl
Zeer voorzichtig en zorgvuldig
Ik sprak op de klassieke jachten regatta in Hellevoetsluis iemand die een 120 jaar oude Engelse kotter in de epoxy had gezet; zij waren er zich van bewust dat dat rotting een gevaar is. Zij hadden het als volgt aangepakt: boot op bokken in een hal, daaroverheen een plastic tent (afplakken op de vloer om het zo luchtdicht mogelijk te maken). Binnen die tent in elke hoek een zogenaamde vochtvreter: elektrisch apparaat dat de vocht uit de lucht haalt en dat via een slang naar buiten afvoert. Dit bij een temperatuur van 15 graden Celsius (= optimaal), gedurende 6 weken. Na deze periode van kunstmatige uitdroging had het hout een vochtigheidsgraad van 4%, waar voor het inpakken met epoxy minimaal 12% staat! Gortdroog dus. Meteen met injecteerhars de hele romp binnen en buiten ingepakt en afgewerkt zoals in bovenstaand stuk staat. Het was een prachtscheepje geworden, echter het oude karakter was er wel uit: het leek een nieuw ‘polyester’ schip.
Van een poging om alléén het onderwaterschip te doen heb ik het rotte resultaat zelf gezien. Tot iets boven de waterlijn waren de spanten met fillets aan de huid vastgeplakt: erg sterk! Maar tussen de spanten en de huid kon het water van boven af tussen de fillets door naar binnen sijpelen. Gevolg: rotting onder de waterlijn van binnenuit. Met beleid en zéér voorzichtig en zorgvuldig aanpakken dus!